Wyjaśnianie czym jest (bezpłatna) praktyka zawodowa/dydaktyczna, a czym nie jest

Gdańsk, 10.02.2011

Rada Doktorantów
Wydziału Nauk Społecznych
Uniwersytetu Gdańskiego
Budynek WNS UG, pokój A304

Biuro Prawne
Uniwersytetu Gdańskiego
Radca prawny mgr Marek Kumiński

Wniosek o udzielenie informacji o przepisach prawnych
dotyczących praktyki zawodowej

Jako członkowie społeczności akademickiej nie mający wykształcenia prawniczego, ale zainteresowani stosowaniem prawa na macierzystej uczelni, bardzo byśmy prosili o udzielenie odpowiedzi na pytania dotyczące odbywania przez uczestników studiów doktoranckich praktyk zawodowych w formie prowadzenia zajęć dydaktycznych lub uczestniczenia w ich prowadzeniu w myśl art. 197 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r., Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.).

Art. 197 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym stanowi „Doktoranci mają także obowiązek odbywania praktyk zawodowych w formie prowadzenia zajęć dydaktycznych lub uczestniczenia w ich prowadzeniu. Maksymalny wymiar zajęć dydaktycznych prowadzonych przez uczestników studiów doktoranckich nie może przekraczać 90 godzin dydaktycznych rocznie.” Powyższy przepis znalzał swoje odzwierciedlenie zarówno w § 134 pkt 5 Statutu Uniwersytetu Gdańskiego z dnia 8 czerwca 2006 roku (t.j. z dnia 28 października 2010 roku - załącznik do uchwały nr 67/10 Senatu Uniwersytetu Gdańskiego z dnia 28 października 2010 roku w sprawie zamiany Statutu UG) jak i w § 8 pkt 3 Regulaminu Studiów III Stopnia - Studiów Doktoranckich w Uniwersytecie Gdańskim (załącznik do uchwały nr 27/08 Senatu Uniwersytetu Gdańskiego z dnia 27 marca 2008 r. Nadmienić tylko należy, że w wypadku Studiów Doktoranckich z zakresu Pedagogiki i Nauk o Polityce program tych studiów "praktykę dydaktyczną" ograniczył do ostatnich dwóch (z czterech) lat odbywania studiów, w wymiarze zależnym od potrzeb i możliwości instytutu kierunkowego. Natomiast uczestnicy Studiów Doktoranckich z zakresu Psychologii (studia tylko w trybie niestacjonarnym) wogóle nie mają obowiązku odbywania praktyk dydaktycznych.

Chcielibyśmy uzyskać odpowiedzi na nastepujące pytania:
1.Czy jeżeli w ustawie mowa jest o odbywaniu praktyk zawodowych w formie prowadzenia zajęć dydaktycznych lub uczestniczenia w ich prowadzeniu to jest to ograniczenie praktyki zawodowej tylko do takiej formy (w Statucie UG użyto sformułowania „praktyka dydaktyczna” a nie praktyka zawodowa; natomiast przepis regulaminu studiów jest „kalką” przepisu zawartego w ustawie) czy jest też dopuszczalna inna forma odbywania praktyk zawodowych, a jeśli tak to jaka?

2.Czy praktyki te mogą być realizowane na innym wydziale UG lub poza Uniwersytetem Gdańskim, zwłaszcza gdy nie ma możliwości ich realizacji w ramach jednostki organizacyjnej (instytut/wydział) pod którą „podlega” doktorant?

3.Czy obowiązek odbywania praktyki zawodowej dotyczy zarówno uczestników studiów doktoranckich odbywających je w trybie stacjonarnym jak i niestacjonarnym?

4.Czy organizacja przez Uczelnię praktyk zawodowych odbywanych przez uczestników niestacjonarnych studiów doktoranckich powinna zapewniać zatrudnionym (również, a zwłaszcza poza Uczelnią) doktorantkom i doktorantom możliwość wykonywania przez nich pracy w ramach stosunku pracy, zgodnie z art. 195 ust. 5 ustawy?

5.Czy odbywając praktyki zawodowe w formie prowadzenia zajęć dydaktycznych lub uczestniczenia w ich prowadzeniu doktoranci mają prawo do ubezpieczenia społecznego (powszechne ubezpieczenie zdrowotne w odniesieniu do doktorantów jest realizowane przez Uczelnię po zgłoszeniu się przez danego doktorant)?

6.Czym właściwie praktyka zawodowa odbywana przez uczestnika studiów doktoranckich odróżnia się od pracy asystenta zatrudnionego na Uczelni, oprócz oczywiście kwestii braku odpłatności w przypadku doktorantów?

Z poważaniem,

Rada Doktorantów WNS

Odpowiedź Radcy Uniwersytetu w Sprawie Praktyk Dydaktycznych Doktorantów UG

Rzecznik Praw Obywatelskich w sprawie zakładania związków zawodowych doktorantów

Gdańsk, 13 marca 2009

Rada Samorządu Doktorantów
Wydziału Nauk Społecznych
Uniwersytetu Gdańskiego
e-mail: dokwns@ug.gda.pl
pokój A304 budynek WNS

Dr Janusz Kochanowski
Rzecznik Praw Obywatelskich
Al. Solidarności 77,
00-090 Warszawa
e-mail: rzecznik@rpo.gov.pl

ZAPYTANIE

Czy uczestnicy studiów doktoranckich mogą założyć związek zawodowy na uczelni?

Jako organ reprezentujący doktorantów Uniwersytetu Gdańskiego prosimy o podjęcie sprawy dotyczącej możliwości zakładania związków zawodowych przez doktorantów.

W Art. 2 Ustawy o związkach zawodowych doktoranci nie są wymienieni, bo forma studiów doktoranckich wynikającą z wprowadzenia systemu bolońskiego jest elementem nowym na polskich uczelniach. Status nasz jest nieokreślony – nie jesteśmy ani studentami, ani pracownikami. Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym wiąże doktorantów quasi stosunkiem pracy, na który składają się:

• Obowiązek odbywania praktyk dydaktycznych w formie prowadzenia zajęć dydaktycznych, zagrożony sankcją w postaci skreślenia z listy doktorantów. Nie może to być więcej niż 90 godzin rocznie (Art. 197 pkt 3 Prawa o szkolnictwie wyższym).

• Ubezpieczenie zdrowotne opłacane przez uczelnię

• Możliwość wypłacania stypendium doktoranckiego w wysokości nie niższej niż 60% minimalnego wynagrodzenia zasadniczego asystenta (Art. 200 Prawa o szkolnictwie wyższym).

• Okres odbywania studiów (nie dłuższy niż 4 lata) wlicza się do okresu pracy, jeżeli doktorant uzyska tytuł doktora (Art 198 pkt.3 Prawa o szkolnictwie wyższym).

Uznajemy związki zawodowe za istotny element praw obywatelskich zarówno doktorantów, jak i studentów, dlatego też prosimy o zajęcie się kwestią możliwości uzwiązkowienia obu tych grup.

Z poważaniem

Rzecznik zawiadomił Ministerstwo o planach doktorantów, przekazując tam nasze pytanie:


A oto analiza Ministerstwa, na którą nie mieliśmy czasu i sił zareagować, więc stała się stanowiskiem RPO: